Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2014

Τα παιδιά χρειάζονται όρια- τα έχουν ανάγκη!

Βάζω όρια στο παιδί σημαίνει ότι το καθοδηγώ στη συμπεριφορά του. Πολλοί άνθρωποι, ανάμεσα τους και παιδαγωγοί, δίνουν αρνητική σημασία στην έννοια των ορίων. Τα ερμηνεύουν σαν περιορισμό, τιμωρία, ανικανότητα να συναισθανθούμε το παιδί. Όχι, δεν πρόκειται για μια προσπάθεια να λυγίσουμε και να εκμηδενίσουμε τη θέληση του παιδιού. Ή τουλάχιστον δε θα έπρεπε να είναι έτσι!





Μερικές φορές οι γονείς δυσκολεύονται να θέσουν αυτά τα όρια στα παιδιά τους. Κάποιες φορές νιώθουν ενοχές όταν προσπαθούν να επιβληθούν και άλλες είναι πολύ κουρασμένοι για να επιμείνουν στην πειθαρχία. Τα όρια όμως δίνουν ασφάλεια και προσανατολισμό στο παιδί και είναι καθήκον του γονιού να τα θέτει. Μέσα σ’ ένα οικείο πλαίσιο, το παιδί μπορεί να προσανατολιστεί και έτσι να αναλάβει ευθύνες, να πάρει πρωτοβουλίες και να λύσει προβλήματα. Όταν δεν υπάρχουν όρια στη διαπαιδαγώγηση, τα παιδιά αισθάνονται μόνα τους, εγκαταλειμμένα, και με κάποιο τρόπο (και μπορούν να γίνουν πολύ ευρηματικά!) θα τα απαιτήσουν..
 

Όρια, λοιπόν! Γιατί;
 

• Τα όρια κρατάνε το παιδί ασφαλές και υγιές
 

Μάθετέ του ό,τι χρειάζεται για την ασφάλεια του. Μπορεί να επιτρέπεται να παίζει έξω, αλλά μέχρι που μπορεί να πάει; Τι πρέπει να προσέχει; Το αφήνετε να χρησιμοποιεί το ίντερνετ, αλλά ποιοί είναι οι κανόνες; Οδηγήστε το στην ανεξαρτησία του με ασφάλεια.
 

Τα παιδιά από τη φύση τους είναι παρορμητικά και λειτουργούν με κίνητρο την άμεση απόλαυση. Αφήστε τα να αποφασίσουν μόνα τους και θα τρώνε γλυκά βλέποντας τηλεόραση όλη μέρα! Βάζω όρια σημαίνει ότι λέω «όχι δε μπορείς να φας μπισκότα πριν το φαγητό» και εφαρμόζω με συνέπεια κανόνες όπως «η ώρα μπροστά σε οθόνη- οποιαδήποτε οθόνη- δεν ξεπερνάει τις δύο ανά ημέρα».
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιούμε βέβαια ότι ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, τα όρια τα ίδια αλλά και ο τρόπος που τα θέτουμε, αλλάζουν. Δώστε τους ευκαιρίες να σας δείξουν ότι έχουν ωριμάσει και ότι μπορούν, με ασφάλεια πια, να ξεπεράσουν τα όρια που τους είχατε θέσει προηγουμένως. Αυτό είναι ένα εξίσου σημαντικό αλλά ξεχωριστό θέμα!..


• Τα όρια μαθαίνουν στο παιδί την αυτο-πειθαρχία
 

Όταν τους λέτε «κλείσε σε παρακαλώ την τηλεόραση και πήγαινε να διαβάσεις» τους μαθένετε να αυτο-πειθαρχούν. Δείχνοντας με τέτοιο τρόπο στο παιδί ότι η ζωή δεν είναι μόνο διασκέδαση, το μαθαίνετε δηλαδή να είναι υπεύθυνο. Ο στόχος είναι να μάθει να διεκπεραιώνει τις υποχρεώσεις του χωρίς να του το υπενθυμίζετε. Η εφαρμογή ορίων και κανόνων με συνέπεια βοηθάει τα παιδιά να αυτοπειθαρχήσουν. 

• Τα όρια μαθαίνουν στο παιδί πως να διαχειρίζεται δυσάρεστα συναισθήματα
 

Πόσες φορές έχετε υποχωρήσει σε κάτι γιατί δε θέλατε να νιώσει το παιδί στεναχώρια ή θυμό; Δυστυχώς όμως η διαχείριση δυσάρεστων ή αρνητικών συναισθημάτων είναι ένα υπαρκτό κομμάτι της ζωής. Να μην αποφεύγετε και να μην καταπιέζετε την έκφραση των συναισθημάτων του παιδιού σας ακόμη και αν αυτό σας δυσκολεύει. Όταν «προφυλάσσετε» συστηματικά το παιδί σας από φυσιολογικά συναισθήματα, στην ουσία μακροπρόθεσμα δεν του κάνετε καθόλου καλό.
 

Το γεγονός ότι το παιδί λυπάται που δεν μπορεί να ευχαριστηθεί εκείνο το μπισκότο πριν το φαγητό, δε σημαίνει ότι πρέπει να ενδώσετε. Αντίθετα, σας προσφέρεται η ευκαιρία να του μιλήσετε για συναισθήματα και να το διδάξετε υγιείς τρόπους να τα διαχειριστεί. Αυτή είναι μια σπουδαία δεξιότητα που θα το βοηθήσει στο μέλλον να γίνει ένας υπεύθυνος αλλά και ευτυχισμένος ενήλικας.
 

• Τα όρια δείχνουν τελικά στο παιδί ότι νοιαζόμαστε γι’ αυτό- ότι το αγαπάμε
 

Παρά το γεγονός ότι συχνά τα παιδιά συμπεριφέρονται σα να είναι «το αφεντικό», στην πραγματικότητα δε θέλουν να κάνουν κουμάντο. Αυτό που θέλουν είναι να ξέρουν ότι εμείς, οι γονείς, έχουμε την ευθύνη της κατάστασης και ότι είμαστε μάλιστα και πολύ ικανοί στη διατήρηση του ελέγχου αυτής της κατάστασης.
 

Φανταστείτε τον ενθουσιασμό ένος μικρού παιδιού όταν μπει στο πιλοτήριο του αεροπλάνου.. αυτά τα χιλιάδες κουμπιά το καλούν να τα πατήσει, τα πολύχρωμα φωτάκια είναι μαγικά, η επιθυμία του να πιλοτάρει τεράστια και η επιμονή του να το ζητάει επίσης! Θα του το επιτρέψετε; Στη φανταστική περίπτωση που θα το κάνατε, τι πιστεύετε ότι θα νιώσει; Ικανοποίση και χαρά ή τρόμο και αγωνία; Πείτε του «όχι»- το έχει ανάγκη!

Ξεχάστε την ιδέα της αιώνιας αρμονίας (ναι, δεν υπάρχει!)
 

Μην παραβλέπετε τέλος, τον παράγοντα της δικής σας ανθρώπινης υπόστασης! Παραμένετε ένας άνθρωπος με ανάγκες (και επιθυμίες!). Αν λοιπόν η ικανοποίηση μιας απαίτησης του παιδιού σας σας εκνευρίζει, σας κάνει να νιώθετε άβολα και αν τελικά δεν συμφωνείτε με αυτή την απαίτηση , πείτε απλά «όχι»! Μην κάνετε το λάθος να εστιάσετε στις δικές του επιθυμίες μόνο, ξεχνώντας τις δικές σας. Είναι φυσιολογικό να υπάρχουν συγκρούσεις με τα παιδιά. Η αρμονία με κάθε τίμημα μπορεί τελικά να κοστίζει πολύ ακριβά!